ANKIETY PRESYNODALNE – ODSŁONA PIERWSZA

W ostatnich tygodniach zostały zakończone prace związane z pierwszym etapem powstawania II Synodu Archidiecezji Katowickiej. Jeszcze pod koniec sierpnia do wszystkich księży archidiecezji, zgromadzeń zakonnych, ruchów i stowarzyszeń oraz parafialnych rad duszpasterskich zostały wysłane ankiety, które miały pomóc Zespołowi Presynodalnemu w ustaleniu ilości i tematyki poszczególnych komisji synodalnych (właściwie już pomogły, bo zebrania w tej kwestii już się odbyły – będziemy o tym pisać później).

Ankieta podzielona była na pięć części. Pierwsze cztery, stanowiące właściwą część ankiety, to 45 tematów, które podzielone były w zależności od poruszanych zagadnień na:

• tematy związane z Kościołem jako wspólnotą Ludu Bożego (tożsamość);

• tematy związane z działalnością ewangelizacyjną i duszpasterską Kościoła (misja) – wymiar ad intra (czyli działalność „wewnątrz”, w odniesieniu do praktykujących członków Kościoła);

• tematy związane z działalnością ewangelizacyjną i duszpasterską Kościoła (misja) – wymiar ad extra (czyli działalność „na zewnątrz”, w odniesieniu do nieochrzczonych bądź podmiotów zewnętrznych w stosunku do Kościoła katolickiego);

• tematy związane z Kościołem misterium obecności i działania Trójjedynego Boga (celebracja).

W ostatniej – piątej – części respondenci mogli podzielić się uwagami dotyczącymi zaproponowanych tematów, bądź też podać własne propozycje.

Do każdego pytania można było podać trzy wartości. Najistotniejszą była „ważność”. W skali 0-10 należało określić, jak bardzo ważne jest, by synod zajął się danym zagadnieniem. Kolejna rubryka to „powiązanie”, w której można było wskazać, z którymi tematami należałoby połączyć dane zagadnienie w ramach prac synodalnych. Na końcu, w polu „zasięg”, można było wyrazić opinię, czy dyskusja nad danym tematem powinna być szeroka, ogólnodiecezjalna, obejmująca wszystkich diecezjan, czy też raczej ograniczona do wyspecjalizowanych zespołów.

W pierwszej części, która obejmowała zagadnienia dotyczące tożsamości Kościoła znalazło się czternaście zagadnień dotyczących m.in.: kwestii:

• duchownych – ich formacji, moralności, dyscypliny, utrzymania, zdrowia fizycznego i psychicznego oraz wsparcia w sytuacjach kryzysowych;

• świeckich w Kościele – ich formacji, zaangażowania apostolskiego w życiu parafii, napotykanych trudności i zagrożeń;

• formacji do prezbiteratu;

• formacji, integracji w duszpasterstwo itd. ruchów, stowarzyszeń, wspólnot modlitewnych i organizacji kościelnych;

• sytuacji parafii jako całości – kwestie dotyczące finansowania, zarządzania itd.;

• szkolnictwa katolickiego.

Kolejne dwadzieścia zagadnień związanych było z działalnością duszpasterską i ewangelizacyjną wewnątrz Kościoła. Znalazły się tam wszystkie tematy dotyczące: 1) głoszenia Słowa Bożego w Kościele; 2) ewangelizacji i nowej ewangelizacji osób ochrzczonych, ale niewierzących, bądź niepraktykujących; 3) katechezy szkolnej i osób dorosłych oraz 4) duszpasterstw – ogólnego, poszczególnych grup wiekowych, specjalnych i specjalistycznych.

Część trzecia to zagadnienia związane z działalnością Kościoła na zewnątrz, takimi jak misje, dialog ekumeniczny i światopoglądowy, ale także współpraca z różnymi organizacjami i władzami świeckimi, placówkami kulturowymi itp.

Ostatnie cztery pytania dotyczyły, z jednej strony, liturgii – jej „jakości”, a także „jakości” formacji osób czynnie w nią zaangażowanych (szafarzy, lektorów, ministrantów, kościelnych, organistów itd.), z drugiej zaś, kwestii dotyczących dziedzictwa kulturowego – muzyki, architektury i sztuki sakralnej.

W następnym artykule zaprezentujemy i opatrzymy komentarzem wyniki ankiet presynodalnych, które już są dostępne, a można je obejrzeć na stronie synodu w dziale „Archiwum”.

Sekretariat Zespołu Presynodalnego

      Uroczystą Mszą św. w Katedrze Chrystusa Króla w Katowicach (25. listopada br. o godz. 12:00) rozpocznie się II Synod Archidiecezji Katowickiej. Pewnie wielu z Was zastanawia się co to takiego jest, po co i jaki ma związek z nami – członkami parafii archidiecezji katowickiej?

     Najprościej ujmując, synod diecezji to najważniejsze ciało doradcze biskupa. W sensie ścisłym, w synodzie biorą udział delegaci przewidziani przez prawo kanoniczne – ale jest to ostatnia faza synodu, kiedy odbywają się posiedzenia w gronie wybranym przez biskupa. Wtedy dyskutuje się nad projektami uchwał, zgłasza poprawki, głosuje itd. Jednak zanim dojdzie do ostatniego etapu, po drodze muszą dokonać się etapy pośrednie, w których będzie można – na różne sposoby, bardziej lub mniej czynnie – uczestniczyć. Zanim jednak dowiemy się o możliwościach zaangażowania, musimy odpowiedzieć na najważniejsze pytanie – po co w ogóle nam synod?

     Synod diecezjalny zwoływany jest przez biskupa zwłaszcza wtedy, gdy chce się on poradzić Kościoła, któremu przewodniczy, posłuchać Ducha, który przez wspólnotę przemawia. Zatem ten „nasz” – II Synod Archidiecezji Katowickiej – to okazja, by Arcybiskupowi katowickiemu coś o naszym doświadczeniu wiary powiedzieć...

       W trakcie trwania synodu będziemy chcieli przyjrzeć się temu, w jakim punkcie – jako Kościół lokalny – jesteśmy: jaka jest nasza wierność Ewangelii, jakie stoją przed nami wyzwania, z czym sobie radzimy nieźle, z czym kiepsko, jakie środki mamy do dyspozycji, jak sprawdzają się struktury itd. Chodzi o sprowokowanie rozmowy na temat jakości naszego życia chrześcijańskiego – od poziomu mniejszych wspólnot, przez parafie, dekanaty, po diecezję.

     Jeśli uda się ten "rachunek sumienia" połączony z inwentaryzacją, to będzie można przejść do kolejnego zadania: co robić w najbliższej i nieco dłuższej perspektywie? Jak organizować życie wspólnot tak, by stawały się coraz bardziej tym, czym są: Kościołem, znakiem i narzędziem pojednania ludzi z Bogiem i między sobą. Synod zatem powinien nas doprowadzić do wypracowania pewnej wizji na przyszłość i planu wcielenia jej w życie.

  Być może jednak istotniejsze od tego, co uda nam się ostatecznie uradzić, będzie doświadczenie współodpowiedzialności za Kościół, którym jesteśmy. Doświadczenie, że we wspólnocie towarzyszy nam nadal żywa obecność Chrystusa, który w Duchu Świętym prowadzi nas do Ojca. Łatwe to nie będzie – ale nie można nie spróbować!

     W następnych tekstach podane zostaną możliwości zaangażowania w prace Synodu – dla wspólnot działających przy parafiach i wszystkich tych, którzy chcą pomóc w jego realizacji. Już teraz bardzo prosimy o wsparcie duchowe i pamięć modlitewną.

Sekretariat Zespołu Presynodalnego II Synodu Archidiecezji Katowickiej (można do nas pisać na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.; więcej informacji na http://synodkatowice.pl)

 „Wierzę w jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół” – co tydzień wypowiadamy te słowa podczas niedzielnej mszy. Co one dla nas znaczą i jak ma się do tego, jeśli w ogóle, II Synod Archidiecezji Katowickiej?

Żeby odpowiedzieć na to pytanie musimy najpierw uściślić, co myślimy, gdy wypowiadamy słowo Kościół. Doświadczenie pokazuje, że jednoznaczne wyjaśnienie w krótkiej definicji jest w tym przypadku bardzo trudne, jeśli w ogóle jest możliwe.

Od Soboru Watykańskiego II próżno szukać dokumentów, w których znalazłaby się taka definicja Kościoła. Zarówno soborowa Konstytucja dogmatyczna o Kościele „Lumen gentium”, jak i Katechizm Kościoła Katolickiego opisują Kościół, za pomocą zbioru obrazów, a każdy z nich ukazuje Kościół z innej perspektywy, naświetla niejako inną stronę tej rzeczywistości, dzięki czemu zyskujemy obraz wielowymiarowy, pełniejszy. W teologii mówi się czasem o „modelach Kościoła” (na ten temat warto wysłuchać konferencji z tegorocznej pielgrzymki księży, w której mowa o związku rozumienia Kościoła z wizją synodu. Nagranie jest dostępne na stronie synodu pod adresem: http://synodkatowice.pl/ii-synod-archidiecezji-katowickiej/synod/istota-cele-przebieg,175).

Wielokrotnie już, w czasie ostatnich tygodni, zostało podkreślone, że to my – jako wspólnota – odpowiedzialni jesteśmy za kształt naszego Kościoła lokalnego. To poczucie odpowiedzialności za Kościół, które wynika ze świadomości, że Kościół to nie tylko duchowieństwo, ale Ciało Chrystusa, które tworzymy my wszyscy – jest chyba najważniejszym punktem wyjścia dla synodu. Jest to także punkt dojścia, bo doświadczenie współodpowiedzialności za Kościół, którym jesteśmy, być może będzie istotniejsze od tego, co uda nam się ostatecznie ustalić w formie przepisów prawnych.

Zastanówmy się teraz jak rozumieć słowa „wierzę w Kościół”. Na pewno nie chodzi tutaj o to, że wierzę w poszczególnych ludzi, którzy go tworzą. Wiara w Kościół wiąże się ściśle z wiarą w Boga – wierzę, że Bóg obecny jest w Kościele, że słowo głoszone przez Kościół jest Jego słowem, że działa w sakramentach. Chrystus działa w Kościele, a to znaczy, że działa także przez konkretnych ludzi. Bóg nie działa abstrakcyjnie, ale za pośrednictwem nas – grzeszników. Dlatego musimy uczyć się rozróżniać to, co Boże od tego, co pochodzi z naszych grzechów – to jest bardzo trudne, ale bardzo ważne. Inaczej istnieje niebezpieczeństwo gorszenia się ludźmi Kościoła – bo traktujemy nasze grzechy jako coś nie do pogodzenia z Boskim działaniem.

Często słyszy się deklarację „Chrystus – tak, Kościół – nie”. Jest w niej swoisty paradoks. Jezus przecież wszedł w świat w konkretnym czasie, żył i działał wśród konkretnych ludzi. To oni zachowali pamięć o Nim. Nie można dojść do Chrystusa inaczej, jak przez pamięć Kościoła, przez wspólnotę, która tę pamięć zachowała. Oczywiście obraz Jezusa, jaki mamy dziś nie jest doskonały, ale ufamy, że Duch Święty chroni jej główny trzon i tam nadal można spotykać żyjącego Jezusa. Nie ma pewniejszej drogi do Ojca niż Chrystus działający w Kościele. Nie znaczy to, że Bóg nie może do nas dotrzeć w inny sposób, ale – skoro wybrał taką drogę – poprzez wcielenie, śmierć i zmartwychwstanie – to pewnie nie po to, żebyśmy szukali teraz innej.

„Gdzie są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam jestem pośród nich” (Mt 18,20) Te słowa Chrystusa powinniśmy ciągle mieć w pamięci. Jesteśmy – jako Kościół – wspólnotą, w której aktywnie działa Duch Święty. Nie może On działać inaczej jak tylko przez nas. Wierzyć w Kościół to także wierzyć w Ducha obecnego w Kościele, przemieniającego nasze serca. Dlatego tak ważne jest, abyśmy doskonalili naszą umiejętność wsłuchiwania się w Jego głos.

Mamy nadzieję, że II Synod Archidiecezji Katowickiej wspomoże te wysiłki i zobaczymy, że w Kościele – także tym lokalnym – towarzyszy nam nadal żywa obecność Chrystusa, który w Duchu Świętym prowadzi nas do Ojca.

Sekretariat Zespołu Presynodalnego